تلفیق مفهومی: مطالعة موردی واژة «نطق» در قرآن کریم
Authors
Abstract:
یکی از علوم کاربردی در پژوهشهای قرآنی، بهرهگیری از علم معناشناسی در این پژوهشهاست. در این پژوهش تلاش بر این است که یکی از مصادیق قوة نطق در انسان یعنی مشتقات واژة «نطق» در قرآن بررسی شود. نکتهای که در زمینة کاربرد این واژه در زبان قرآن کریم مطرح میباشد، این است که مشتقات این واژه در زبان قرآن کریم برای اشاره به سخنگفتن غیرانسان نیز به کار رفته است و این در حالی است که زبانشناسان و واژهشناسان عرب کاربرد این واژه و مشتقات آن را ویژة انسان دانستهاند. نتایج بهدستآمده از تحلیل دادهها در چارچوب نظریۀ تلفیق مفهومی مؤید این واقعیت است که کاربرد مشتقات «نطق» برای اشاره به سخنگفتن غیرانسان در زبان قرآن کریم به منظور تقریب ذهن بشر به حقایق غیرمادی با واسطة اشیا و پدیدههای ملموس و عینی جهان مادی است. قرآن کریم برای بیان مفاهیم انتزاعی همچون روشن شدن حقایق بر انسان در روز قیامت، از تلفیق مفاهیم عینی و ملموس بهره برده است.
similar resources
پژوهشی دربارة تحول مفهوم کلمات در قرآن در مقایسه با فرهنگ جاهلی (مطالعة موردی: واژة «کریم»)
مفهوم «کریم» یکی از مهمترین مفاهیم مورد توجه در فرهنگ عربی، بهویژه در دو دورة پیش و پس از ظهور اسلام بودهاست. تکرار این واژه در قرآن نیز نشاندهندة اهمیت آن است. مفهوم واژة «کریم» در عصر جاهلی و پس از نزول قرآن مجید دچار تحول عظیمی شدهاست. در نوشتار حاضر، تحول معنای «کریم» در قرآن، نسبت به دورة پیش از نزول بررسی گردیدهاست. با تحلیل فرهنگ جاهلیت و کاربردهای واژة «کریم» در دورة جاهلی، مشخص ش...
full textمعناشناسی واژة «جهاد» در قرآن کریم
معناشناسی به عنوان یکی از شاخههای دانش زبانشناسی به تحلیل معنایی واژهها و جملههای یک متن میپردازد و با آن میتوان جایگاه دقیق کلمهها و ترکیبهای آن را از طریق نظام معنایی به دست آورد. یکی از واژههای بسیار مهم قرآنی که از این منظر مورد مداقّه قرار گرفته، کلمة «جهاد» است. این عبارت از مفاهیم پیچیدهای است که از گذشته تا حال مورد توجه مکاتب اسلامی و الهی بوده است و تکرار آن در جایجای قرآن ک...
full textواکاوی معناشناسی درزمانی واژة «یقین» در قرآن کریم
معناشناسی درزمانی به بررسی تغییر و تحولات واژگان در طی زمان میپردازد. یافتن تغییر و تحولات واژگان قرآنی در دوران پیشاقرآنی و پساقرآنی، قرآنپژوهان را در بازخوانی معنای اساسی و نسبی یاری میکند. یکی از واژگان محوری قرآن کریم «یقین» است که در دایرة معنایی خدا، انسان و جهان غیب و شهود مطرح است. این مقاله درصدد است تغییرات یقین را از زبانهای سامی قدیم تا پایان عصر عباسی پیجویی کند تا به معنای د...
full textحوزه مفهومی رؤیت در قرآن کریم
نگاه خداوند نسبت به مخلوقات خود خصوصاً انسان و نگاه انسان به جنبههای مختلف و پیرامون خود، مفاهیم و تفاصیل گوناگونی دارد و علاوه بر آن نگاه بر کیفیت شناخت و احساسات تأثیر دوطرفه دارد. به عبارت دیگر نگاه هر شخصی بر نوع شکلگیری احساسات، عواطف و شناخت بشری نسبت به خود و محیط پیراموناش اثر میگذارد و بر عکس این تأثیر دوسویه و دوطرفه است. مقاله حاضر ضمن بررسی واژهشناختی رؤیت در قرآن به تقسیمبندی...
full textحوزه مفهومی رؤیت در قرآن کریم
نگاه خداوند نسبت به مخلوقات خود خصوصاً انسان و نگاه انسان به جنبههای مختلف و پیرامون خود، مفاهیم و تفاصیل گوناگونی دارد و علاوه بر آن نگاه بر کیفیت شناخت و احساسات تأثیر دوطرفه دارد. به عبارت دیگر نگاه هر شخصی بر نوع شکلگیری احساسات، عواطف و شناخت بشری نسبت به خود و محیط پیراموناش اثر میگذارد و بر عکس این تأثیر دوسویه و دوطرفه است. مقاله حاضر ضمن بررسی واژهشناختی رؤیت در قرآن به تقسیمبندی...
full textاستعاره مفهومی وحی رسالی در قرآن کریم
وحی به عنوان واژهای معرفتی در قرآن با بسامد بالا به کار رفته است؛ لذا بهرهگیری از دانشهای زبانی جهت فهم معنای وحی ضروری است. معناشناسی شناختی از جمله دانشهایی است که راه را برای کشف و تحلیل روابط درونمتنی قرآن هموار مینماید. برای کشف مفهوم قرآنی وحی از یکی از قواعد معناشناسی شناختی یعنی استعاره مفهومی مدد گرفتهایم تا از رهگذر بررسی واژه وحی در قرآن به مفهومسازی الهی دراینباره ...
full textMy Resources
Journal title
volume 19 issue 76
pages 135- 154
publication date 2019-01-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023